YETKİLENDİRİLMİŞ TÜZEL KİŞİLER
NAMIDEĞER
TORPİLLİ
(TESCİLLİ) BÜROLAR
Hani olurda bir umut, Kanunda basit bir
tanımla geçiştirdiğiniz ve sizin YTK adını verdiğiniz bu torpilli tescilli büro
işi tutarsa, hani kimse bunu dava etmez ise, hani şimdi bu kadar uğraştığınız
Afyonlara gidip afyon almadan ayık kafa ile yapacağınız “yönetmecilik”
taslağını tartışacağınız gün geldi ya, hani kendi kendinize insanları ve
büroları ayıklayacağınız gün varya, hani hep yetkili kişi ile akredite kurum/kuruluşları
birbirine karıştırdığınız bir “yönetmecilik taslağınız” varya işte o güne
birazcık katkı olsun dedim.
CP/QP/YETKİN
KİŞİ
“Yetkili Kişi” mesleki faaliyetler ile ilgili uygulanabilir
kuralları olan, tanınmış, kurumsal bir nitelik üstlenmiş olan kişidir. Uzman bir
kişinin mineralizasyon ve cevher türü ile ilgili konularda en az beş yıl etkin
bir şekilde üstlenilmiş deneyimi olmalıdır. Yetkili kişinin Mineral Kaynaklarını tahmin etmesi veya değerlendirmesi
gerekir. Mineral Kaynaklarının tahmininde Yetkili kişi, hem maden
rezervleri ile ilgili değerlendirme hemde ekonomik olarak çıkarma
değerlendirmesi yapabilmelidir.
Değerlendirmede dikkate alınacak “Yetkili Kişi” tanımında anahtar kelime “ilgili” olduğudur. Sağduyulu olarak bu deneyimin belirlenmesi zor olabilir ve dikkat
edilmelidir. . Deneyim mutlaka ilgili deneyimi sağlamak olmayabilir. Örneğin, damar tipi altın cevherleşmesi
hesaplamalarında deneyim sahibi ise kalay, uranyum vb. gibi damar tipi
cevherleşme hesaplamalarında muhtemelen yeterli olabilir. Ancak masif
yataklarda deneyimli ise yeterli olmayabilir. İkinci bir örnek olarak alüvyon
altın yatakları hakkında deneyimli olabilir ancak altının karakteristik mineral
yapısı sebebiyle altın hariç plaser yatakların cevherleşmesinde bu deneyimi
yeterli olmayabilir. Bu anlamda bu tip deneyime sahip olmalıdır
Uzman bir kişi
olarak hareket etmek için anahtar kelime olan” ilgilide” her beş yıllık
tecrübesi olan kişinin, bazı cevher türleri ile ilgili deneyimi olsada, bu
tecrübenin her zaman yeterli olmayacağı anlamına da gelir. Örneğin, metal içeren kaya türlerinde; çeşitli Mineral
Kaynaklarına yönelik tahminlerinde yirmi yıl deneyime sahip olan bir kişinin,
porfirik bakır yataklarında beş yıl özel deneyime gereksinimi olmayabilir. Ayrıca Yetkili Kişi; cevherleşme tarzının
raporlamasında, Mineral Kaynaklarının örneklenmesi ve çıkarsamaya yönelik
tahmin yürütme tekniklerinde, hangi verilerin raporun güvenilirliğini
etkileyebilir olduğu konusunda da yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Ayrıca çıkarsama
ve işleme tekniklerinin bu rezerv türü için geçerli olmasıda önemlidir.
Genel bir kılavuz olarak, uzman kişi İnsanlar üzerinde açıkça yeterlilik
gösterebilmeli ve yaptığı işten kendi kafasında da memnun olmalıdır. Kişinin
herhangi bir konuda şüphesi varsa, uzman bir kişi olarak hareket etmek için
o iş için uygun ve deneyimli iş arkadaşlarına danışabilmelidir.
Mineral
kaynaklarının tahmininde bir ekip çalışması (bir kişi veya bir takım veri
toplama ve/veya başka bir kişi veya ekip Mineral Kaynaklarının tahmininde)
olabilir. Maden rezervleri tahmini çok yaygın olarak bir ekip işidir. Yetkili
Kişi raporun tamamı içinde sorumlu olabilir ve hesap verebilir. Ancak, sorumluluklar net bir bölünme ile ve herkesin
katkısı içinde belirlenmelidir. Her kişinin bir ekibin parçası olduğunu ve söz
konusu katkılarında sorumluluklarını üstlenmesi gerektiği bilinmelidir. Örneğin, bir kişi kaynak tahmin sürecinde, başkası
madencilik çalışmalarında ve proje lideri raporun geneli için sorumluluk kabul
edebileceği gibi kaynak verilerinin toplanması içinde sorumluluk kabul
edebilir. Önemli olan Yetkili Kişinin mineral rezerv raporu için tüm
sorumluluğu kısmen veya tamamen ya da başkaları tarafından yapılan
çalışmalarıda kabul edebilir olmasıdır.
Yetkili Kişi mineral kaynakları veya mineral rezerv raporu için tam
sorumluluk kabul etmelidir imzalama işlemini sadece bir 'onaylamak' olarak
görmemelidir. Yetkili
Kişi raporda yer alan bilgilerdeki kaynak ve rezerv tahminlerinden tamamen
kendisi sorumlu değilse, özellikle kendisinin ve kendisi dışındaki verilerin
kişisel doğrulamaları da dâhil olmak üzere tamamen işten anlamalı ve bilgilerin
teyidi açısından emin olmak içinde, makul adımlar atması gerekir. Dolaylı olarak ta olsa başkalarının
kelimesini almamalıdır.
Yetkili Kişi, hangi kurumsal yapının bir
üyesi ise kendisine o kurum tarafından verilen “Etik veya Kurallar Davranış ve
Yönergeleri” ne uymakla yükümlüdür. Kurumsal ve /veya
Profesyonel kurumlar bu raporlamalarda yer alan profesyonel davranış standartları ve
“Etik veya Kurallar Davranış ve Rehberi” ile belirlenen meslek kodları ile
meslek ahlakına aykırı bazı durumlarda, disiplin cezasını verebilmelidir. Bu
kurumlar, Yetkili Kişinin üyesi olduğu
kurumsal yapının rehberi olan profesyonel iş ile ilgili olarak var olan
“Mesleki Etik Kurallar ve Davranışları Rehberi “ne aykırı davranışların
tespitinde; Yetkili Kişinin kovulması ve/veya geçici olarak meslekten
uzaklaştırılması için yapılacak şikâyetleri kabul etmeli ve şikâyetler bu
birimin disiplin kurulu tarafından ele alınmalıdır.
Şimdi kanundaki tanımı bir hatırlayalım;
Yetkilendirilmiş Tüzel Kişiler: (Ek:
4/2/2015-6592/2
md.)
Genel Müdürlükçe yetkilendirilen, bu Kanun kapsamında Genel
Müdürlüğe verilmesi gereken rapor, proje ve her türlü teknik belgeyi hazırlamaya yetkili, şirket hisselerinin yarısından fazlasının sahibinin mühendis olduğu ya da bünyesinde nitelik ve nicelikleri yönetmelikle belirlenen mühendisler çalıştıran maden arama ruhsat sahibi veya
işletmesi olan tüzel kişiler.
Bu çocuk zaten ölü doğduğu için ne
yaparsanız yapın bunu diriltemezsiniz, yapmaya çalıştığınız şey
“yetkilendirilmiş tüzel kişiler” adı altında yetkin kişi aramaya ve/veya
yaratmaya çalışmak ise bu iş böyle yapılmaz.
Yetkin olan kişi İNSAN’dır bir şirket,
firma yada kuruluş değildir. Bunlar sadece akredite edilir, yetkilendirilmez onu akredite edende
yada sizin tabirinizle “yetkilendirilmiş” yapanda bünyesinde çalıştırdığı
yetkin insanlar ile verdiği hizmet ve/veya ürünün bölgesel ve/veya uluslararası
standartlara göre kabul edilebilme faktörüdür.
Yetkin kişi yada kişilerin bünyesel
varlığına bakarak yaptığınız “yetkilendirme” yetkin kişi yada kişilerin o
birimden ayrılması ile değersizleşir, “yetkilendirilmiş tüzel kişiler” doğduğu
gibi soyut bir kavram olarak kalır.
Kişilerin değil ama verilen hizmet ve/veya
ürünün firma yada kurum bazında “yetkilendirilmesi” ise akreditasyondur, oda bu
şeklide yapılmaz.
Kısacası ortada dolaşan taslak doğru ise
bununla ne “yetkin kişi” olur ne “akreditasyon” olsa olsa kafanıza göre
seçtiğiniz ve hukuken hiçbir geçerliliği
olmayan” Büro Tescili” olur.
