DEVLET HAKKIMI DEVLET KAZIGIMI 2
2010 yılı Haziran ayında çıkan 5995
sayılı Kanunun 14.maddesinde” (Ek fıkra: 10/6/2010-5995/8 md.) Ruhsat sahibi
tarafından beyan edilen ocak başı satış fiyatı Bakanlık tarafından denetlenir
ve eksik beyanlar tamamlattırılır. Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin
hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak madencilik
faaliyetlerinden Devlet hakkı % 30 fazlasıyla alınır. Devlet hakkı işletme ruhsat harç miktarından az olamaz.” Hükmü
amirdir.
Bu hükme dayanarak 2010 yılı
kanun sonrası dönemi için Devlet Hakkının İşletme Ruhsat Harcına göre “tama
iblag “ettirilmesi amacıyla “gün
uygulaması”ndan vazgeçilmesi ve geçmişe
yönelik olarak ruhsat sahiplerine yeniden Devlet Hakkı tahakkuku
çıkartılarak,faizi ile birlikte yani cezalı olarak tahsilatının istenilmesi ne
kadar dogru bir uygulamadır ,gelin hep birlikte bakalım.
2011 yılında verilen Satış Bilgi
Formlarının alınması ve degerlendirilmesinde yapılan uygulamada 2010 yılı için Devlet
Hakkı tahakkukları mükteseplik hakkı esasiyetine göre kanun öncesi ve sonrası
dönem olarak ayrı ayrı ele alınmış ve ruhsat sahiplerinden iki ayrı Satış Bilgi
Formu verilmesi istenilmiştir.
Migem de 5995 sayılı Kanun öncesi
ve sonrası dönemi diye yapılan onlarca uygulama vardır.Ornek verecek olursak
Arama dönemi,İşletme dönemi uygulamaları hep Kanun öncesi ve sonrası dönem için
mükteseplik hakkı esasına göre uygulanmıştır halende uygulanmaktadır.
2010 yılı Devlet Hakkı
tahakkuklarının uygulamasında .” Devlet hakkı işletme ruhsat harç miktarından
az olamaz.”amir hükmü geregi “işletme ruhsat harcı/365 gün” formülü ile mükteseplik hakkı esasiyetine göre degerlendirmeler yapılmış ve tahsilatlarda bu formül üzerinden
oluşan miktar üzerinden yapılmıştır.
Bırakın gün uygulamasının Devlet
Hakkı tahakkuklarında zaten yıllardır devam eden bir uygulama olarak
sürdürüldügü gerçegini,bırakın Devlette devamlık esasını, gün uygulamasının Devlet
Hakkı uygulamaları haricinde halen uygulandıgını ve uygulamaya devam edilmesininde
kanunun amir hükmü oldugunu Kanun ve Yönetmeliğe bakarak değerlendirelim.
Maden Kanunun 24.maddesi” (Değişik
onikinci fıkra: 10/6/2010-5995/11 md.) Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve
beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar,
teminatları irad kaydedilerek iptal edilir. Bu üç yıllık süre içerisinde
yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %
10’undan az olması halinde de bu hüküm uygulanır.”
Maden Kanunun 37 Maddesi.” (Değişik:
26/5/2004 – 5177/19 md.)Mücbir sebep veya beklenmeyen haller dolayısıyla
işletme ruhsat sahalarında faaliyetin geçici olarak tatiline ruhsat sahibinin
müracaatı üzerine Genel Müdürlükçe karar verilebilir. Ruhsat sahibince müracaat
tarihi, geçici tatilin başlama tarihi olarak kabul edilir.
Geçici tatil gerektiren durumun
ortadan kalkmasından itibaren üç ay içinde ruhsat sahibi faaliyete geçmek
zorundadır.
İkinci fıkraya aykırı hareket
edenlerin teminatı irad kaydedilerek en geç altı ay içinde faaliyete geçmesi
tebliğ edilir. Verilen bu süre içerisinde faaliyete geçilmemesi halinde işletme
projesinde beyan edilen üretim miktarının % 10'u üzerinden Devlet hakkı alınır.”
Gelelim yönetmeliğe MADDE 37 –
(1) Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan
fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irat kaydedilerek iptal edilir.
Bu üç yıllık süre içerisinde yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir
yıllık üretim miktarının %10’undan az olması halinde de bu hüküm uygulanır.
(2)
Birinci fıkra gereğince değerlendirme yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurularak işlem tesis edilir:
a)
İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak
tespit yapıldığı tarihten geriye doğru son beş yılda üç yıldan fazla bir süre
mücbir sebep veya beklenmeyen hal olmadığı halde üretim yapılmadığının tespit
edilmesi veya bu üç yıllık işletme izinli olarak geçen süre içerisinde yapılan
toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan az
olduğunun belirlenmesi hallerinde, teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal
edilir.
b)
İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak beş
yılda üç yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen eğer bu süre içinde Genel
Müdürlükçe kabul edilmiş bir geçici tatil süresi var ise bu süre bu kapsamda
yapılan değerlendirmenin dışında tutularak süreler hesaplanır.
c)
Mücbir sebep veya beklenmeyen hal var ise ruhsat sahasında mücbir sebep veya
beklenmeyen halin geçerli olduğu alan dışında üretim yapılabilecek işletme
izinli alan olması durumunda mücbir sebep veya beklenmeyen hal kapsamında
değerlendirilmez.
d)
Ruhsat sahipleri, mücbir sebep veya beklenmeyen hal olmasına rağmen geçici
tatil talep etmemeleri durumunda da yapılan değerlendirmelerde somut belgelerle
mücbir sebep veya beklenmeyen hal durumunun olduğu süreler üretim yapılmayan
sürelerden düşülür.
e)
İşletme ruhsat süresi uzatılsa dahi beş yıllık sürede mücbir sebepler ve
beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsat, teminatı
irat kaydedilerek iptal edilir.
Entegre
tesislere hammadde sağlayan ruhsat alanlarında üretim yapılmaması
MADDE
38 – (1) Üretilen madenin kullanıldığı entegre metalurji, seramik, çimento,
kireç ve kimya tesisleri, termik santral ve IV. Grup madenlerin zenginleştirme
tesislerini beslemeye yönelik aynı tesis sahibine ait ruhsatlara Kanunun 24
üncü maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak, üretim
yapılamayan her bir ruhsat için, işletme ruhsat harcından az olmamak üzere
projede belirtilen üretim miktarının %10’u üzerinden Devlet hakkı alınır.
Tüm bu kanun ve yönetmelik
uygulamaları pratikte “gün hesabına “dayanarak yapılmaktadır.Unutmayalimki
Kanun yayınlandıgı tarihte geçerlidir,öncesinde degil.
